هموروئید
هموروئیدها وریدهای بزرگ شده و متورمی هستند که در قسمت تحتانی رکتوم قرار دارند. شما ممکن است قادر به دیدن یا لمس هموروئید در اطراف مقعد باشید با این که همورویید داخلی باشد و لمس نشود. هموروئید هم در مردان و هم در زنان رایج است. گرچه هموروئید ها معمولاً باعث مشکلات جدی سلامتی نمی شوند، ولی میتوانند آزاردهنده و ناراحت کننده باشند. خوشبختانه درمان هموروئید در دسترس است و معمولا با درمان میتوان نشانه های مزمن را به حداقل رساند.
علائم هموروئید چیست؟
هموروئید در افراد مسن، خانم های باردار، افرادی که مبتلا به اسهال و تومورهای لگنی هستند و یا افرادی که طولانی مدت در دستشویی می مانند و فشار زیادی برای اجابت مزاج وارد می کنند (مثلاً به دلیل یبوست) شایع تر است. علائم هموروئید عبارت است از:
- خونریزی از مقعد بدون درد: بسیاری از افراد متوجه دفع خون قرمز روشن روی مدفوع، در توالت و یا روی دستمال توالت پس از اجابت مزاج می شوند. مقدار خون معمولاً اندک است و معمولاً به صورت رگه های خون یا خونابه و گاهی چند لکه خون روشن است. در حالی که هموروئید ها از دلایل رایج خونریزی مقعد هستند، علل دیگری نیز وجود دارد و ممکن است پزشک شما بررسی های دیگری را نیاز بداند.
- خارش مقعد: هموروئید ها معمولاً باعث خارش و سوزش در اطراف مقعد می شوند.
- درد مقعد: هموروئید ها می توانند دردناک شوند. اگر درد شدید ایجاد شد به سرعت با پزشک خود تماس بگیرید چون ممکن است علامتی از انسداد وریدی باشد که نیاز به درمان فوری دارد.
- التهاب و تورم بافتی در اطراف مقعد
- نشت مدفوع
علل شایع همورویید چیست؟
- رژیم غذایی کم فیبر
- یبوست مزمن
- استرس و فشارهای عصبی
- بالا رفتن فشار خون در سیستم گوارشی در اثر اعتیاد به الکل
راه تشخیص هموروئید چیست؟
برای تشخیص هموروئید نیاز به معاینه دقیق مقعد وجود دارد. پزشک دستکش خواهد پوشید و پس از این که از شما اجازه گرفت با انگشت درون مقعد را معاینه خواهد کرد. اگر خونریزی وجود داشته باشد، ممکن است پزشک درخواست بررسی آندوسکوپی یا رکتوسیگموئیدوسکوپی نماید که به معنی دیدن انتهای روده با دستگاه آندوسکوپ است.
من چه کاری می توانم در منزل برای کاهش هموروئید انجام دهم؟
یکی از مهم ترین مراحل در درمان هموروئید جلوگیری از یبوست (مدفوع سخت) است. یبوست می تواند منجر به خونریزی مقعد یا پارگی و زخمی به نام فیشر مقعد شود. فشار آوردن به روده برای تخلیه نیز هموروئید موجود را بدتر می کند و هموروئید جدید ایجاد می کند.
- مواد غذایی حاوی فیبر مصرف کنید: افزایش فیبر در رژیم غذایی شما یکی از بهترین راه های تسکین درد است. فیبر در میوه ها و سبزی ها یافت می شود. مقدار توصیه شده فیبر غذایی 20 تا 35 گرم در روز است. سبزی، میوه وغلات کامل را به تدریج به رژیم غذایی خود اضافه کنید تا دچار نفخ نشوید.
- مایعات فراوان بنوشید: مصرف 6 تا 8 لیوان آب و سایر نوشیدنی ها در روز تا حدی که رنگ ادرار شما زرد روشن یا به رنگ آب باشد (بجز ادرار اول صبح)
- از مصرف زیاد مواد غذایی حاوی کافئین ( از قبیل قهوه، کاکائو، شکلات، نوشابه های کوکا (سیاه) و چای پررنگ) پرهیز کنید.
- در برنامه غذایی خود مصرف برنج، سیب زمینی و نان های سفید را کاهش داده و بجای آن از نان های سبوس دار استفاده نمایید.
- از میوه های خشک خیسانده شده در آب مانند آلو خشک، انجیر خشک و برگه های هلو یا زردآلو مصرف کنید.
- از مصرف غذاهای محرک اجتناب کنید (مثل مواد غذایی تند).
- عدم زور زدن در زمان اجابت مزاج: این کار حتماً باعث بدتر شدن بیماری می شود.
- به محض احساس اجابت مزاج به توالت بروید: اگر در تخلیه مدفوع تعلل کنید ممکن است آب بیشتری از آن جذب و سخت تر شود.
- ورزش کنید: از نشستن و ایستادن طولانی مدت خودداری کنید. ورزش کردن و فعالیت از یبوست جلوگیری کرده و فشار کمتری بر ورید های مقعد ایجاد می کند، حتی راه رفتن کوتاه در منزل هم موثر است.
- اگر باردار هستید به پهلو بخوابید تا فشار کمتری بر ورید های مقعد ایجاد شود.
اگر با رعایت موارد بالا علائم بهبود نیافت، کار دیگری می توانم انجام دهم؟
- مسهل و ملین مصرف کنید: اگر افزایش فیبر غذایی یبوست شما را درمان نکرد یا اگر عوارض جانبی استفاده از فیبرها نظیر نفخ برای تان غیرقابل تحمل بود؛ می توانید از مسهل یا ملین ها استفاده کنید. بسیاری از افراد از مصرف مداوم ملین ها نگران هستند و فکر می کنند که اگر مسهل را قطع کنند حرکات عادی روده ها برنمی گردد. اما مسهل ها اعتیاد آور نیستند و استفاده از ملین ها باعث افزایش خطر ابتلا به یبوست در آینده نمیشوند. در عوض استفاده از ملین می تواند از مشکلات طولانی ای که به واسطه یبوست ایجاد می شود جلوگیری کند.
- در لگن آب گرم بنشینید: به مدت 10 تا 15 دقیقه دو تا سه بار در روز این کار را انجام دهید. لگن آب گرم با بهبود جریان خون و آرام کردن عضلات مقعد به بهبود کمک می کند. صابون، شامپو بدن و سایر مواد شستشو دهنده را به آب اضافه نکنید.
- درمان های موضعی را امتحان کنید: کرم ها و شیاف های مختلفی برای هموروئید در دسترس هستند و بسیاری از آن ها را بدون نسخه هم می توانید تهیه کنید. کرم های تسکین دهنده درد و شیاف های رکتال هیدرو کورتیزون ممکن است به طور موقت درد و التهاب و خارش را کاهش دهند. اما توجه داشته باشید که استفاده از این پمادها و کرم ها ، خاصه هیدرو کورتیزون حداکثر تا یک هفته بدون نظارت پزشک مجاز است و بیش از آن باید با پزشک مشورت شود.
اگر در منزل نتوانستم علایم را کنترل کنم ،پزشک چه روش درمانی را به من پیشنهاد می دهد؟
اگر پس از اقدامات محافظه کارانه، هم چنان هموروئید مزاحم باقی بماند ممکن است نیاز به درمان بیشتر وجود داشته باشد این روش ها عبارتند از:
- Band ligation: بیشترین روشی است که به طور شایع استفاده می شود و در 70-80% موارد موثر است. در این روش ،نوارهای لاستیکی یا حلقه ها را در قاعده ورید هموروئید داخلی قرار می دهند. به این ترتیب جریان خون محدود می شود و هموروئید در ظرف چند روز از بین می رود.
- بسیاری از بیماران بعد از این عمل یک احساس ” تنگی و سفتی ” را گزارش می کنند که با نشستن در لگن آب گرم بهبود می یابد.
- بیماران برای جلوگیری از یبوست باید مکمل فیبر استفاده کنند.
- ممکن است خونریزی تاخیری (2 تا 4 روز بعد از عمل) تا زمانی که باند لاستیکی بیفتد داشته باشید.
- در برخی موارد 5 تا 7 روز پس از عمل در محل ، زخم ایجاد می شود.
- سایر عوارض کمتر شایع عبارتند از: درد شدید، ترومبوز ورید هموروئیدی دیگر و عفونت موضعی یا آبسه موضعی.
- Band ligation به ندرت باعث عوارض جدی و شدید می شود.
- لیزر مادون قرمز: در این روش ها از لیزر یا اشعه مادون قرمز برای از بین بردن هموروئید استفاده می شود.
- اسکلروتراپی: تزریق یک محلول شیمیایی به بافت هموروئیدی باعث تجزیه بافت هموروئید و ایجاد اسکار می شود. اسکلروتراپی به نسبت روش band ligation موفقیت کمتری دارد.
- جراحی هموروئید: اگر با وجود درمان های معمول ، خونریزی و درد و پرولاپس (بیرون زدگی انتهای روده از مقعد) باقی بماند روش جراحی پیشنهاد می گردد.