واکسیناسیون
واکسیناسیون
همه ساله بسیاری از افراد بالغ در سراسر دنیا به‌علت ابتلا به بیماری‌های عفونی در بیمارستان‌ها بستری می‌شوند. تعداد قابل توجهی از این موارد، ناشی از عفونت‌هایی است که با واکسیناسیون قابل پیشگیری هستند.
به جرأت می‌توان گفت امروزه بسیاری از بیماری‌های مهلک در طب کودکان و بالغان مانند عفونت‌های مهاجم پنوموکوکی و مننگوکوکی با واکسن قابل‌پیشگیری هستند.
همچنین تعداد زیادی از افراد بالغ در سراسر دنیا به علت ابتلا به انواع بیماری‌های مزمن، بدخیمی‌ها و دریافت داروهای سرکوب‌کننده ایمنی، مستعد عفونت‌های مختلف و قابل‌پیشگیری به وسیله واکسن هستند و دستورالعمل‌های متعددی در مراکز علمی برای واکسیناسیون در این بیماران تدوین شده است.
واکسیناسیون چیست؟
واکسیناسیون عبارت است از؛ ایجاد ایمنی مصنوعی و اختصاصی در برابر بیماری عفونی معین، که به میزان چشمگیری باعث کاهش بروز علائم بیماری و مرگ ناشی از آن بیماری می‌شود.
در ایمن‌سازی فعال یا واکسینه‌شدن، تجویز واکسن سبب تحریک سیستم ایمنی بدن و تولید آنتی بادی می‌شود.
آنتی بادی ملکول پروتئینی است که توسط سیستم ایمنی بدن برای مقابله با میکروب‌ها و ویروس‌ها تولید می‌شود. این آنتی بادی در بدن به صورت فعال باقی می‌ماند و در صورتی‌که فرد با عامل بیماری‌زا روبه رو شود، از ما در برابر آن محافظت می‌کند.
انواع واکسن‌ها:
همان‌طور که پاتوژنز و اپیدمیولوژی بیماری‌های مختلف متفاوت است، نقش و کارایی واکسن‌ها نیز در کنترل بیماری‌ها متفاوت است.
واکسن‌ها براساس اجزای تشکیل‌دهنده به انواع مختلفی تقسیم‌بندی می‌شوند.
می‌توان به برخی از انواع واکسن‌ها به موارد زیر اشاره کرد:
- واکسن حاوی باکتری کشته‌شده یا زنده ضعیف‌شده
این نوع واکسن‌ها حاوی باکتری زنده ضعیف شده (واکسن سل) یا باکتری کشته‌شده (واکسن سیاه‌سرفه) هستند. معمولا واکسن‌های زنده ضعیف‌شده موثرتر از انواع کشته‌شده هستند.
- واکسن حاوی سم ضعیف‌شده
در این نوع واکسن، فراورده سم‌زدایی‌شده به‌نام توکسویید یا سم ضعیف‌شده وارد بدن می‌شود، مانند واکسن کزاز و دیفتری
- واکسن‌های ویروسی
واکسن‌های ویروسی می‌توانند حاوی ویروس کشته‌شده (واکسن آنفلوانزا) یا حاوی ویروس زنده ضعیف‌شده باشند (ویروس سرخک و سرخجه)
