غربالگری سرطان پستان به چه معناست؟

غربالگری به معنای انجام تست هایی است تا بتوان در مراحل اولیه قبل از این که توده ای بزرگ شود، سرطان پستان را تشخیص داد. هر چه تشخیص سرطان پستان زودتر انجام شود، درمان راحت تر و کامل تر است. مرگ ناشی از سرطان پستان در طی چند دهه گذشته تقریبا” 3/1 کاهش یافته است که عمده علت آن تشخیص سرطان پستان در مراحل اولیه است.

عوامل خطرابتلا به سرطان پستان چیست؟

• چاقی
• عدم تمرین فیزیکی
• مصرف نوشیدنی های الکلی
• ژنتیک
• جنس
• یائسگی

علائم ابتلا به سرطان سینه چیست؟

• وجود برآمدگی و یا ضخیم شدن سینه و یا زیربغل
• تغییر اندازه ویا شکل سینه
• از نوک سینه مایعی به غیر از شیر بریزد
• تغییر اندازه و شکل نوک سینه
• تغییر رنگ و یا بافت نوک سینه و یا هاله اطراف نوک پستان
• پوست سینه دارای فرورفتگی،چروکیدگی ویا جوش باشد

غربالگری سرطان پستان با چه شیوه ای انجام می شود؟

اولین کار ماموگرافی است، معاینات منظم و دوره ای توسط پزشک، پرستار و یا خود شما نیز کمک کننده است.

ماموگرافی چیست و چگونه انجام می شود؟

در ماموگرافی با استفاده از اشعه X تصاویری از پستان شما گرفته می شود. قبل از انجام ماموگرافی شما باید تمام لباس ها و زیورآلات خود را از کمر به بالا درآورده و گان بپوشید.

هر پستان به صورت جداگانه بین دو صفحه فشرده می شود. این کار کمی دردناک و آزاردهنده است ولی تنها چند ثانیه طول می کشد و معمولاً در دو نما (رخ و نیم رخ) این کار انجام می شود.

به علت حساسیت پستان ها در طی پریود ماهانه و بلافاصله قبل از پریود، از انجام ماموگرافی در این دوره پرهیز کنید. از مام زیر بغل و یا اسپری و پودر در روزی که می بایست ماموگرافی انجام دهید، استفاده نکنید.

رادیولوژیست تصاویر ماموگرافی را مطالعه می کند؛ گاهی اوقات لازم می شود که تصاویر بیشتری از پستان شما گرفته شود. درخواست تصاویر بیشتر به این معنا نیست که حتماً شما سرطان دارید بلکه کمک می کند تا رادیولوژیست به نماهای بهتر، واضح تر و دقیق تری از پستان شما دسترسی پیدا کند.

اگر ماموگرافی غیر طبیعی باشد چه کار باید کنم؟

در این صورت پزشکتان برای شما تست های بیشتری درخواست خواهد کرد ولی ماموگرافی غیر طبیعی حتماً به منزله ابتلای شما به سرطان پستان نیست. از هر 10 زن با ماموگرافی غیر طبیعی 9 نفر سرطان پستان نداشتند ولی نیاز به پیگیری هست.

آیا ماموگرافی ضرری هم دارد؟

ماموگرافی می تواند نتایج کاذب داشته باشد و این بدین معناست که بر اساس ماموگرافی تشخیص داده می شود که ممکن است خانمی مبتلا به سرطان پستان باشد و منجر به اضطراب بیمار و انجام بیوپسی های غیر ضروری شود در حالی که در پایان متوجه می شود که سرطان پستان وجود ندارد. نتایج مثبت کاذب در زمان کمتر از 50 سال شایع تر است.

گاهی اوقات ماموگرافی منجر به یافتن سرطان می شود ولی بر سلامتی فرد تاثیری ندارد. مثلاً در فردی به دنبال غربالگری ماموگرافی، سرطان پستان تشخیص داده می شود و مجبور به انجام جراحی و شیمی درمانی می شود در حالی که اگر سرطان کشف نمی شد شاید برای او ایجاد مشکل نمی کرد در حالی که در حال حاضر با عواقب درمان سرطان دست به گریبان است.

خطر اشعه هم مساله دیگری است؛ اگر چه مطالعات نشان داده است که ارزش جان هایی که با پیدا کردن سرطان پستان از طریق ماموگرافی بوده است در برابر خطر اشعه کمی که ماموگرافی دارد بسیار بیشتر است.

معاینات دوره ای پستان چگونه انجام می شود؟

معاینه توسط پزشک یا پرستار دوره دیده انجام می شود و احتمال مثبت کاذب بودن معاینات شایع است که منجر به انجام بیوپسی و اضطراب بیمار می شود ولی اگر انجام معاینه همراه با انجام ماموگرافی باشد نتایج قابل اعتمادتر است. شما نیز با انجام معاینات دوره ای توسط خودتان و یافتن تغییرات در بافت پستان می توانید کمک کنید ولی تنها آگاهی شما در تغییرات بافت پستان اگر همراه با انجام ماموگرافی دوره ای باشد موثر است.

من چگونه و چه زمانی می توانم خودم سینه ام را معاینه کنم؟

بهترین زمان برای انجام خود مراقبتی یک هفته بعد از اتمام پریود ماهانه شماست تا پستان ها کمتر توده داشته باشند. اگر شما پریود نمی شوید یک روز ثابت در ماه را برای این کار در نظر بگیرید.

• جلوی آینه بایستید، دست ها را در کنارتان قرار دهید به پستان هایتان نگاه کنید و به هر گونه تغییر در رنگ و بافت پستان و به نوک سینه تان هم توجه کنید. برخی از خانم ها نوک سینه تو رفته دارند که اگر جدید ایجاد نشده باشد، غیر طبیعی نیست.
• دست ها را از بالای سر ببرید و به پهلو بچرخانید و به پستان ها از نیم رخ نگاه کنید. پستان ها را بلند کنید تا پوست زیر آن را خوب ببینید.
• دراز بکشید و دست چپتان را زیر سر قرار دهید؛ این کار باعث می شود بافت پستان ها پخش شود و معاینه راحت تر انجام شود. از دست راست خود برای معاینه پستان چپ استفاده کنید. معاینه را از بالای پستان نزدیک به زیر بغل شروع کنید و 3 انگشت میانی را بالا و پایین حرکت دهید. از نوک انگشت استفاده نکنید و از قسمت گوشتی بند آخر انگشتتان استفاده کنید. نقطه ای از پستان را که معاینه می کنید می بایست با انگشتتان حلقه بکشید: یک حلقه بسیار نرم و ملایم، حرکت بعدی کمی عمیق تر و سومی بسیار عمیق.
• همین کار را در پستان مقابل انجام دهید.
• لمس دنده ها در حین معاینه پستان طبیعی است ولی در صورت لمس هرگونه توده که نمی دانید طبیعی است یا خیر به پزشکتان مراجعه کنید.

آیا روش دیگری هم برای تشخیص غربالگری سرطان پستان وجود دارد؟

تنها روش توصیه شده برای غربالگری سرطان پستان ماموگرافی است و سایر روش ها نظیر MRI پستان و سونوگرافی پستان در افراد خاصی استفاده می شود.

• MRI پستان در مقایسه با ماموگرافی نتایج مثبت کاذب بیشتری دارد (تغییراتی را که نشانه سرطان پستان نیست می تواند نشان دهد) و می تواند منجر به انجام بیوپسی های غیر ضروری شود. یکی از اشکالات دیگر MRI، قیمت گران آن است.

 آیا می توانم به جای ماموگرافی، MRI پستان انجام دهم؟

MRI پستان در کنار ماموگرافی فقط در موارد خاص توصیه می شود مثل:

• سابقه خانوادگی قوی برای ابتلا به سرطان پستان
• زنان با ژن مثبت برای سرطان پستان

 سونوگرافی پستان در چه صورتی توصیه می شود؟

سونوگرافی اغلب به عنوان تست پیگیری در زمانی که توده ای کشف می شود توصیه می شود و به عنوان تست روتین برای غربالگری توصیه نمی شود. گاهی اوقات تراکم بافت پستان، تشخیص را در ماموگرافی برای رادیولوژیست سخت می کند که به همین علت ممکن است همراه با ماموگرافی،سونوگرافی درخواست شود.

از چه زمانی باید غربالگری برای سرطان پستان را شروع کنم؟

زمان شروع انجام غربالگری با مشورت شما با پزشک یا پرستارتان تعین می شود. معمولاً در تمام خانم های 40 سال و بالاتر توصیه به غربالگری می شود. اگر شما کمتر از 40 سال سن دارید ولی در خانواده (مادر، خواهر، دختر) فردی در سن پایین تر دچار سرطان پستان شده است، و یا حامل ژن BRCA باشید، ممکن است نیاز به شروع غربالگری از سن کمتر از 40 داشته باشید که می بایست با پزشکتان مشورت کنید.

هر چند وقت یکبار می بایست ماموگرافی انجام دهم؟

تا زمانی که امید زندگی شما حداقل تا 10 سال آینده است توصیه به انجام ماموگرافی سالانه می شود.  در بیمارانی که مبتلا به بیماری صعب العلاج می باشند، این غربالگری سودی ندارد.

اگر شما هر نشانه غیرطبیعی را در سینه خود مشاهده کردید به پزشکتان مراجعه کنید ، تشخیص و درمان به موقع سرطان سینه شانس زندگی فرد را بیشترمی کند.