مدفوع خونی
چنانچه شما مبتلا به یکی از حالت های زیر بشوید ، مبتلا به مدفوع خونی هستید:
- وجود لایه ای از خون بر روی مدفوع و یا خون مخلوط با مدفوع
- وجود قطرات خون خالص در توالت بعد از اجابت مزاج
- وجود لکه های خون بر روی دستمال توالت (بعد از پاک کردن و یا خشک کردن خودتان)
در مواردی وجود خون در مدفوع می تواند به صورت مدفوع سیاه و قیری باشد. وجود مدفوعی که به صورت قیری است، معمولاً ناشی از خونریزی از قسمت های بالایی دستگاه گوارش شما می باشد. وقتی که مبتلا به مدفوع خونی هستید ممکن است خودتان از آن مطلع نباشید. گاهی اوقات علائم دیگری همراه با مدفوع خونی دیده می شوند مثل درد شکم، تنگی نفس، اسهال، تپش قلب، کاهش وزن که بستگی به علت و شدت خونریزی دارد.
چه عواملی باعث بروز مدفوع خونی می شوند؟
معمولا دو علت شایعی که باعث بروز مدفوع خونی می شوند، بیماری های وخیمی نیستند، این موارد عبارتند از:
- هموروئید (بواسیر): به وجود رگ های خونی متسّع و گشاد شده در مقعد هموروئید یا بواسیر گفته می شود. هموروئید ها می توانند دچار خارش شده و آزاردهنده شوند.
- فیشر آنال ( شقاق مقعد): به معنی ترک خوردگی و پاره شدن سطحی پوست مقعد می باشد.
گاهی اوقات بروز مدفوع خونی می تواند علامتی از یک بیماری جدی مثل سرطان و یا سایر بیماری های مهم دستگاه گوارش باشد. این نشانه ها می تواند نشان دهنده علت بیماری شما و یا احتمال وخیم بودن آن باشد:
- خارش یا درد مقعد
- احساس پاره شدن و یا سوزش در هنگام اجابت مزاج
- تب، کاهش وزن و یا تعریق شدید در هنگام شب
- اسهال
- احساس نیاز به اجابت مزاج اما در عین حال عدم بروز اجابت مزاج
- درد شکم
- تغییر رنگ مدفوع به رنگ سیاه ، قیری ، قرمز تیره
- تغییر در قوام مدفوع (تغییر در سفتی یا شلی مدفوع نسبت به حالتی که اغلب به آن شکل می باشد)
- خونریزی از مقعد که به مدت طولانی وجود داشته و یا به صورت مکرر تکرار می شود.
چه زمانی لازم است من با پزشک و یا پرستارم تماس بگیرم؟
چنانچه در مدفوع تان خون مشاهده نمودید حتماً باید پزشک و یا پرستار تان را ببینید.
آیا حتی پس از یک بار دیدن خون در مدفوع ، باید به پزشک مراجعه کنم؟
مدفوع خونی می تواند نشانه یک جراحت یا ناهنجاری داخلی باشد بنابراین پزشکتان باید بدون اتلاف زمان، این عارضه را مورد ارزیابی قرار دهد.
در صورت مدفوع خونی ، آیا آزمایشاتی وجود دارد که من باید انجام دهم؟
پزشکتان بر اساس سن ، علائم بالینی و شرایط اختصاصی شما تصمیم می گیرد که چه آزمایشی برای تان درخواست کند. معمول ترین اقداماتی که پزشکتان جهت تشخیص علت وجود خون در مدفوع ، انجام می دهد عبارتند از:
- معاینه مقعد– مراحل معاینه مقعد شامل دو مرحله زیر می باشد:
- مشاهده قسمت های خارجی مقعد
- معاینه قسمت های داخلی مقعد که به آرامی توسط انگشت معاینه کننده انجام می شود.
- آندوسکوپی– این روش معاینه، در مطب پزشک انجام شده و پزشک لوله باریکی در مجرای مقعد شما قرار می دهد، این لوله چند سانتیمتر به داخل انتهایی ترین قسمت روده بزرگ، هدایت می شود. پزشک به کمک نوری که از درون این لوله به داخل تابیده می شود می تواند داخل مقعد را ببیند.
- سیگموئیدوسکوپی و کولونوسکوپی- جهت انجام این تست ها، پزشک لوله باریکی را در داخل مجرای مقعد بیمار، قرار می دهد. سپس این لوله باریک به داخل روده بزرگ (کولون) به پیش می راند. دوربینی به این لوله متصل است که از طریق آن، پزشک معاینه کننده می تواند فضای داخلی روده بزرگ را مشاهده کند. در طی انجام این کار و در صورت نیاز، پزشک می تواند از طریق این لوله نمونه کوچکی از بافت مورد نظر را نمونه برداری کرده و سپس به وسیله میکروسکوپ مورد مطالعه قرار دهد.
آیا آسیب رادیوتراپی از علائم خون در مدفوع است؟
بله. در نتیجه رادیوتراپی (پرتو درمانی) که برای درمان سرطان رحم، تخمدان ها، پروستات یا استفاده می شود، ممکن است به رکتوم آسیب برسد. عوارض جانبی رادیوتراپی اغلب در عرض چند روز وجود دارد و می تواند تا دو هفته پس از پایان درمان اولیه نیز دیده شود؛ علائم شامل خون قرمز روشن در مدفوع می باشد.
آیا زخم های گوارشی از علل وجود خون در مدفوع است؟
بله. زخم معده می تواند روی پوشش معده و یا دوازدهه که قسمت اول روده کوچک است شکل بگیرد. خونریزی از زخم های گوارشی ، می تواند سبب بروز مدفوع سیاه و تیره شود. سایر علل احتمالی مدفوع خونی عبارتند از : ناهنجاری در عروق خونی، جراحی گوارش، عفونت روده ها و تومور روده کوچک .
درمان مدفوع خونی چیست؟
پزشکتان روش های مختلفی را برای توقف خونریزی حاد به کار می گیرد و راه های درمان بستگی به علت آن دارد.
- مصرف دارو برای درمان هلیکوباکتر پیلوری
- عمل جراحی برای بیرون آوردن پولیپ ها یا قسمت های آسیب دیده روده بزرگ
بسته به علت مدفوع خونی و با نظر پزشکتان ،ممکن است درمان، شامل روش های ساده ای باشد که خودتان نیز می توانید انجام دهید مثل:
-
- مصرف مواد غذایی پر فیبر و مصرف میوه ها و سبزیجات برای درمان یبوست؛ چون یبوست باعث هموروئید و شقاق مقعدی و بدتر شدن آنها می شود.
- نشستن در آب گرم (برای بهبود شقاق مقعد)
- استفاده از پماد آنتی هموروئید