گاستریت
گاستریت به معنای التهاب جداره معده است. گاهی اوقات ناگهانی ایجاد و فقط مدت کوتاهی ادامه می یابد (گاستریت حاد) اما گاهی اوقات این التهاب ، ماه ها تا سال ها طول می کشد که گاستریت مزمن نامیده می شود.
علت گاستریت چیست؟
- عفونتی در معده به نام H پیلوری
- مصرف داروهای ضد التهاب نظیر آسپرین، ایبوپروفن (Advil) و ناپروکسن
- مصرف الکل
- مقابله سیستم ایمنی بدن با معده
- بیماری شدید و یا تهدید کننده حیات
- بعد از جراحی های وسیع و یا به دنبال تروماها
- سن بالا؛ افراد مسن بیشتر دچار گاستریت می شوند زیرا پوشش معده با افزایش سن نازک تر می شود.
علائم گاستریت چیست؟
افراد مبتلا به گاستریت علامت ندارند. اگر بیمار دچار علامت شود، علت آن شرایط همراه با گاستریت، مثل زخم هاست. علائم ناشی از زخم عبارتند از:
- شایع ترین علامت، ورم معده است
- درد در قسمت فوقانی شکم
- احساس نفخ، پر بودن حتی بعد از مصرف غذای کم
- کاهش اشتها
- تهوع یا استفراغ
- استفراغ خونی یا مدفوع قیری سیاه رنگ
- احساس خستگی (به علت وجود کم خونی همراه با گاستریت)
عوارض گاستریت چیست؟
عدم درمان گاستریت می تواند منجر به زخم و خونریزی معده شود. به ندرت در شرایطی که قسمت گسترده ای از پوشش معده تحلیل رفته و سلول های آن تغییر کرده باشند، برخی از انواع گاستریت مزمن به سرطان معده تبدیل می شود.
چه زمانی می بایست با پزشک یا پرستارم تماس بگیرم؟
در صورتیکه:
- درد شکم داشتید که بهبود نمی یابد و شدت یافته است
- استفراغ خونی دارید
- مدفوع سیاه رنگ مشابه قیر دفع کرده اید
- به طور ناخواسته دچار کاهش وزن شده اید
آیا برای تشخیص گاستریت ، نیاز به انجام آزمایش دارم؟
پزشک اول از شما شرح حال می گیرد و معاینه انجام می دهد، ممکن است موارد زیر هم بسته به شرایط درخواست شود:
- آندوسکوپی فوقانی که همراه با گرفتن نمونه های کوچک از جداره معده است و نمونه توسط پاتولوژیست زیر میکروسکوپ بررسی می شود. بیوپسی می تواند وجود هلیکوباکتر را تشخیص دهد.
- آزمایشات تشخیص هلیکو باکتر نظیر آزمایش خون، تست تنفس، آزمایش مدفوع
- بلع باریوم؛ بعد از میل کردن باریوم و گرفتن عکس با اشعه X از نحوه عبور باریوم از معده
- آزمایش خون برای تشخیص کم خونی
گاستریت چگونه درمان می شود؟
درمان بسته به علت گاستریت دارد. مثلاً اگر مصرف داروهای ضدالتهابی علت گاستریت است، این داروها باید قطع شوند؛ اگر الکل عامل آن است، مصرف الکل باید قطع شود. معمولاً برای درمان از سه دارو یا بیشتر به مدت دو هفته استفاده می شود. این داروها شامل آنتی بیوتیک و داروهای کاهنده اسید معده است.
بعد از درمان آیا نیاز به پیگیری دارم؟
در صورتی که مبتلا به H پیلوری بوده اید، بعد از اتمام درمان، باید ریشه کن شدن عفونت H پیلوری با تست های تنفس و یا آزمایش مدفوع و یا آندوسکوپی اثبات شود.
در منزل جهت پیشگیری از گاستریت باید چه نکاتی را رعایت کنم؟
با رعایت نکات زیر شدت این بیماری کاهش می یابد:
- غذاها را بطور کامل بجوید.
- خوردن غذای کم در وعده های زیاد ؛ اگر سوء هاضمه دارید سعی کنید به جای سه وعده بزرگ ،چندین وعده غذایی کوچک داشته باشید.
- پرهیز از از خوردن مواد غذایی محرک معده مثل غذاهای تند و اسیدی، سرخ شده یا چرب
- اجتناب از نوشیدن الکل؛ زیرا الکل می تواند پوشش مخاطی را تحریک کند.
- در صورت نیاز به استفاده منظم از مسکن، در مورد جایگزین مسکن جهت کاهش تحریک معده، از پزشک خود مشورت بگیرید.
- مدیریت استرس ؛ استرس ممکن است نشانه های گاستریت را بدتر کند، پس بهتر است راه مقابله با آن را یاد بگیرید. همچنین در مواقعی که دچار استرس هستید از دریافت غذا پرهیز کنید.
- از مصرف نوشیدنی ها و غذاهای بسیار داغ پرهیز کنید.
- تا دو ساعت پس از مصرف غذا از خوابیدن اجتناب نمایید .
- از کشیدن سیگار اجتناب نمایید .
- از مصرف قهوه ، چای پررنگ ، کاکائو ( شکلات ، شیرکاکائو و …. ) ، نوشابه های گازدار بویژه نوشابه های کولا (سیاه) و نوشیدنی های الکلی پرهیز نمایید .
- میوه ها و سبزی های خام در صورتیکه سبب تشدید درد معده نشوند می توانند مورد استفاده قرار گیرند . در غیر اینصورت می توان از میوه ها و سبزی های پخته و یا آب آن ها در رژیم غذایی استفاده نمود . مصرف کلم بروکلی در حد متعادل در این بیماران میتواند مفید باشد .
- لبنیات مصرفی می بایست کم چرب باشد. همچنین بهتر است ماست مصرفی از نوع ماست پروبیوتیک باشد .